▫️اصطلاحات «جهان اول»، «جهان دوم» و «جهان سوم» در اصل برای تقسیم کشورهای جهان به سه گروه به کار می رفت.
▫️این مدل در واقع به تدریج شکل گرفت و به یکباره به حالت نهایی خود ظاهر نشد. وضعیت موجود پس از جنگ جهانی دوم، معروف به جنگ سرد، باعث شد تا دو ابرقدرت (ایالات متحده و اتحاد جماهیر شوروی ) برای برتری نهایی در جهان رقابت کنند. آنها دو اردوگاه ایجاد کردند که به عنوان بلوک شناخته می شدند. این بلوک ها اساس مفاهیم جهان اول و دوم را تشکیل دادند.
▫️در اوایل دوران جنگ سرد، ناتو و پیمان ورشو به ترتیب توسط ایالات متحده و اتحاد جماهیر شوروی ایجاد شدند. که از آن ها به عنوان بازوی نظامی بلوک غرب و بلوک شرق نیز یاد می شد. شرایط این دو بلوک به قدری متفاوت بود که اساساً دو جهان جدا از هم بودند، اما نمی شد نام جهان اول و دوم را بر روی آن ها گذاشت.
▫️در سال ۱۹۵۲، آلفرد ساوی ، جمعیت شناس فرانسوی ، اصطلاح جهان سوم را با اشاره به سه طبقه موجود در فرانسه (پیش از انقلاب) ابداع کرد. دو طبقه اول اشراف و روحانیون و بقیه افراد نیز طبقه سوم بودند. او جهان سرمایه داری (یعنی جهان اول) را با اشراف و جهان کمونیستی (یعنی جهان دوم) را با روحانیت مقایسه کرد.
▫️ساوی همه کشورهایی را که در این تقسیم بندی جنگ سرد قرار نداشتند، یعنی کشورهای بی طرف و غیر درگیر در “تضاد شرق و غرب” را جهان سوم نامید.
▫️با ابداع مستقیم اصطلاح جهان سوم، دو گروه اول به ترتیب به عنوان «جهان اول» و «جهان دوم» شناخته شدند. در اینجا بود که سیستم سه جهانی پدیدار شد.
▪️▪️رابطه سه جهان
▫️رابطه بین جهان اول و دوم با جهان سوم با همان تعریف جهان سوم مشخص می شود. از آنجایی که کشورهای جهان سوم هم با جهان اول و هم با جهان دوم غیرمتعهد بودند، هدف جذب توسط بلوک ها بودند.
▫️ایالات متحده (هسته ی جهان اول) در تلاش برای گسترش حوزه ی نفوذ خود، سعی در ایجاد رژیم های طرفدار آمریکا در جهان سوم داشت. علاوه بر این، از آنجا که اتحاد جماهیر شوروی (هسته جهان دوم) نیز می خواست گسترش یابد، جهان سوم اغلب به محلی برای درگیری تبدیل شد.
▫️برخی از این نمونه ها عبارتند از ویتنام و کره . اگر در پایان درگیری و جنگ، کشور مورد نظر بلوک ها، سرمایه داری و دموکراتیک می شد، جهان اول موفق شده بود و اگر کشور کمونیستی می شد، جهان دوم به موفقیت رسیده بود.
▪️▪️سه جهان پس از جنگ سرد
▫️با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۹۱، بلوک شرق از بین رفت و بدین ترتیب بود که کاربرد کامل اصطلاح جهان دوم به پایان رسید.
▫️ با این وجود، هر چند تعاریف جهان اول، جهان دوم و جهان سوم اندکی تغییر کردند، اما امروزه به طور کلی مفاهیم نسبتا مشابهی را توصیف می کنند.
▪️▪️جهان چهارم
▫️با این حال، جورج مانوئل، در کتاب خود به نام «جهان چهارم » در سال ۱۹۷۴، ضمن ابداع این اصطلاح، ظهور جهان چهارم را توصیف می کند.
▫️جهان چهارم به «ملت ها» اطلاق می شود، به عنوان مثال، گروه های فرهنگی و قومی، از مردم بومی که دولت ها را به معنای سنتی تشکیل نمی دهند. بلکه در داخل یا فراتر از مرزها زندگی می کنند. برای نمونه ، بومیان آمریکای شمالی، آمریکای مرکزی و دریای کارائیب را می توان جهان چهارم نامید.
