
۱. سلطنت مطلقه:
در سلطنت مطلقه، پادشاه تمام اختیارات اجرایی، قضائی و قانونی را بهطور مستقیم در دست دارد.
هیچ نهاد یا گروهی نمیتواند تصمیمات پادشاه را به چالش بکشد یا آنها را محدود کند.
این نوع سلطنت معمولاً بهطور مطلق به قدرت شخصی پادشاه متکی است و پادشاه هیچگونه مسئولیتی در برابر ملت یا نهادهای دیگر ندارد.
در تاریخ، نمونههایی از سلطنتهای مطلقه شامل پادشاهان فرانسه پیش از انقلاب فرانسه (مانند لوئی چهاردهم) یا پادشاهان ایران (قاجار و پهلوی ها) بودند.
در حال حاضر از جمله کشورهایی که در آن، پادشاه، قدرت مطلق دارد، شامل عربستان سعودی، امارات متحده عربی، عمان، برونئی، اسواتینی و واتیکان هستند.
پادشاهان در این نوع حکومتها بهطور کامل بر سرنوشت کشور تسلط دارند و هیچ قانونی نمیتواند مانع تصمیمات آنها شود.
۲. سلطنت مشروطه:
در سلطنت مشروطه، قدرت پادشاه تحت محدودیتهای قانونی قرار میگیرد. این بهطور معمول به معنای وجود یک قانون اساسی است که اختیارات پادشاه را محدود کرده و وظایف دیگر نهادهای حکومتی را مشخص میکند.
یکی از مهمترین ویژگیهای سلطنت مشروطه این است که در کنار پادشاه، نهادهای دیگری مانند پارلمان یا مجلس ملی نیز در تصمیمگیریهای کشور دخیل هستند.
پادشاه ممکن است همچنان عنوان “پادشاه” یا “سلطان” را داشته باشد، اما قدرت اصلی در دست مجلس یا دیگر نهادهای منتخب مردم قرار دارد.
در این سیستم، پادشاه بیشتر نقش نمادین یا تشریفاتی ایفا میکند و تنها در برخی موارد خاص (مانند امضای قوانین) دخالت میکند.
بهطور کلی، در سلطنت مشروطه حقوق و آزادیهای فردی محترم شمرده میشود و حاکمیت مردم به رسمیت شناخته میشود.
در حال حاضر در کشورهایی همچون: استرالیا، بریتانیا، کانادا، هلند، اسپانیا، بلژیک، سوئد، مالزی، تایلند، کامبوج و ژاپن… که اختیارات و قدرت پادشاه (یا امیر، یا امپراتور) برای مداخله در امور کشور بسیار محدود است، نوعی از سلطنت مشروطه وجود دارد.
تفاوتهای اصلی:
قدرت پادشاه: در سلطنت مطلقه، پادشاه بیقید و شرط قدرت دارد، اما در سلطنت مشروطه، پادشاه تنها در چهارچوب قانون اساسی و تحت نظارت نهادهای دیگر عمل میکند.
نقش نهادهای دیگر: در سلطنت مشروطه، نهادهایی مانند پارلمان یا مجلس ملی نقش تعیینکنندهای در سیاستگذاریها دارند، در حالی که در سلطنت مطلقه چنین نهادهایی وجود ندارند یا نقشی بسیار محدود دارند.
قانون اساسی: سلطنت مشروطه معمولاً بر اساس یک قانون اساسی شکل میگیرد که حقوق مردم و اختیارات پادشاه را مشخص میکند، اما در سلطنت مطلقه، هیچگونه قانون یا محدودیتی برای پادشاه وجود ندارد.
در نهایت، سلطنت مشروطه بهطور کلی سیستم دموکراتیکتر و حقوقمحورتر است، در حالی که سلطنت مطلقه بیشتر به نوعی استبداد نزدیک است.
